Radca Prawny prawnik Wojciech Dmitrowski

Z mojego doświadczenia wynika, że w ostatnim czasie wielokrotnie przedsiębiorcy otrzymują od telemarketerów oferty darmowego dostępu do danej usługi przez pewien okres. Niestety po tym okresie otrzymują oni fakturę Vat opiewającą na kilka tysięcy złotych. Ma to rzekomo wynikać z tego, że umowa automatycznie przekształca się w odpłatny tryb. Co robić w sytuacji, gdy nastąpiło wprowadzenie w błąd przez telemarketera? Poniżej zamieszczam „instrukcję obsługi”, która może pomóc przedsiębiorcom w wyżej wymienionej sytuacji.

Dlaczego przedsiębiorcy są najbardziej narażeni na wprowadzenie ich w błąd ?

Przedsiębiorcy są grupą najbardziej narażoną na omawiane wprowadzenie w błąd przez telemarketera. Niestety przepisy chronią ich „słabiej” niż konsumentów. Wynika to między innymi z tego, że przedsiębiorcy są profesjonalistami, którzy powinni dochować szczególnej staranności podczas zawierania umów. Dlatego niektóre przedsiębiorstwa oferując telefonicznie swoje usługi kierują je wyłącznie względem przedsiębiorców.

Przykład obrazujący działanie telemarketera

Poniżej zamieszczam przykład obrazujący wprowadzenie w błąd przez telemarketera.

Przedsiębiorca X odbiera telefon od telemarketera z propozycją darmowego dostępu do danej usługi przez pewien okres. Wyraża on ustnie na nią zgodę, a następnie podaje swój adres poczty elektronicznej. Telemarketer nie umożliwia zapoznania się z regulaminem usługi, jednak zadaje pytanie, czy jest on akceptowalny? Przedsiębiorca X odpowiada twierdząco i zapomina o sytuacji. Przypomina sobie o niej, gdy otrzymuje fakturę Vat opiewającą na kwotę kilku tysięcy złotych. Okazuje się, że otrzymał wiadomość elektroniczną, z której wynika, że jeżeli nie dezaktywuje usługi to po okresie próbnym przekształca się ona w odpłatny tryb. W taki sposób przedsiębiorca dowiaduje się, że rzekomo kupił abonament danej usługi.

Wprowadzenie w błąd przez telemarketera – co wynika z przepisów?

W sytuacji, jeżeli względem Ciebie nastąpiło wyżej opisane wprowadzenie w błąd przez telemarketera to może okazać się, że w ogóle nie zawarłeś umowy. Jeżeli przed złożeniem zamówienia nie dostarczono Ci regulaminu to umowa w ogóle nie została zawarta.

Po pierwsze, z treści art.  66¹ §  2 Kodeksu cywilnego (dostępnego tutaj), wynika że przedsiębiorca składający elektroniczną ofertę musi zrealizować stosowne obowiązki informacyjne. Przykładowo musi on przedstawić Ci w sposób jednoznaczny i zrozumiały skutki prawne potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty.

Po drugie, w omawianym przypadku istniał obowiązek nieodpłatnego udostępnienia regulaminu przed zawarciem umowy. Wynika to z treści art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (dostępnej tutaj ). W omawianym przeze mnie przypadku przedsiębiorca nie jest związany tymi postanowieniami regulaminu, które nie zostały mu udostępnione przed zawarciem umowy. Innymi słowy nie wiążą go zapisy regulaminu, z których wynika obowiązek zapłaty kilku tysięcy złotych.

Wprowadzenie w błąd przez telemarketera – przydatne orzeczenia

Poniżej zamieszczam przydatne orzeczenia, które warto wykorzystać w sporach z przedsiębiorcami stosującymi omawiane przeze mnie praktyki.

Po pierwsze, w wyroku SA w Warszawie z 20.08.2013 r., VI ACa 152/13, LEX nr 1402976, wskazano, że nieważne jest postanowienie regulaminu zrównujące złożenie zamówienia z akceptacją regulaminu. Wynika to z treści art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną w zw. z art. 58 k.c.

Po drugie, stosownie do jednolitego i aktualnego orzecznictwa obowiązkiem usługodawcy jest udostępnienie usługobiorcy regulaminu przed zawarciem umowy o świadczenie usług (zob. np. wyrok SA w Warszawie z 15.03.2013 r., VI ACa 1245/12, LEX nr 1314927; wyrok SO w Łodzi z 27.04.2016 r., XIII Ga 266/16, LEX nr 2130098; wyrok SOKiK z 20.12.2012 r., XVII AmC 5449/11, LEX nr 1728368).

Wprowadzenie w błąd przez telemarketera – co robić?

Jeżeli zostałeś wprowadzony w błąd przez telemarketera w opisany wyżej sposób to zalecam wystosowanie już na etapie przedsądowym pisma do podmiotu, który wprowadził Cię w błąd. W tym piśmie należy zawrzeć powyższą podstawę prawną i argumentację o braku zawarcia umowy. 

Po drugie, brak wykazania faktu zawarcia umowy może wpływać także na nie istnienie podstawy przetwarzania danych osobowych (art. 6 ust. 1 lit. b RODO). Innymi słowy Twoje dane osobowe mogą być przetwarzane nielegalnie przez przedsiębiorstwo, które wprowadziło Cię w błąd. Z mojego doświadczenia wynika, że czasami telemarketerzy nie wskazują w rozmowie telefonicznej, w jakim celu przedsiębiorca ma wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Możesz wskazać w rzeczonym piśmie, że rozważysz zawiadomienie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych o powyższych nieprawidłowościach.

Po trzecie, rozważenia wymaga, czy regulamin nie zawiera  niedozwolonych postanowień umownych (tzw. klauzule abuzywne). Na ich istnienie mogą powoływać się nie tylko konsumenci, ale także tzw. „przedsiębiorcy na prawach konsumenta”. Ci drudzy to przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zawierający umowę, która nie posiada dla nich charakteru zawodowego .

Po czwarte, z ostrożności procesowej w treści rzeczonego pisma można zamieścić oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli – jako oświadczenia złożonego pod wpływem błędu.

Z mojego doświadczenia wynika, że wystosowanie rzeczonego pisma może spowodować, że przedsiębiorstwo stosujące omawiane praktyki zrezygnuje z dochodzenia roszczeń.

Co robić w sytuacji, gdy regulamin został zaakceptowany?

Jeżeli zaakceptowałeś regulamin to sytuacja wygląda odmiennie, jak w opisanym wyżej przykładzie. Ww. akceptacja mogła nastąpić poprzez zalogowanie się do danego systemu i zaznaczenie checkboxa „akceptuję regulamin”. Wówczas jeżeli jesteś przedsiębiorcą na prawach konsumenta lub konsumentem zasadniczo masz prawo odstąpić od umowy w terminie 14 dni od jej zawarcia.

Kancelaria Radcy Prawnego Wojciecha Dmitrowskiego świadczy kompleksową obsługę w sporach opisanych w niniejszym artykule. Pomagamy zarówno na etapie przedprocesowym, jak i w toku postępowania sądowego.

Więcej moich artykułów, w tym wzór uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli umieściłem tutaj.

Jeśli mój artykuł okazał się przydatny możesz (oczywiście nie musisz) docenić moją osobę i postawić mi kawę: https://buycoffee.to/radcaprawnybochnia.pl