Radca Prawny prawnik Wojciech Dmitrowski

Kto powinien zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego? W jakim terminie? na jakim formularzu ma tego dokonać?  Jak skorzystać z ulg podatkowych? Poniżej zamieszczam „instrukcję obsługi” zawierającą odpowiedzi na powyższe pytania.

Kto powinien zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego?

Wszystkie osoby, które nabyły spadek muszą zgłosić tę okoliczność do urzędu skarbowego. Innymi słowy każda osoba, która otrzymała spadek na podstawie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku albo notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia. Warto pamiętać, że notariusz nie dokonuje wyżej wymienionego zgłoszenia.

Gdzie zgłosić nabycie spadku?

Zasadniczo jeżeli przedmiotem nabycia spadku jest nieruchomość to właściwy będzie urząd skarbowy według miejsca jej położenia. Nastąpi to również, w sytuacji gdy oprócz nieruchomości w skład spadku wchodzą inne rzeczy.

Jeżeli w skład spadku nie wchodzi nieruchomość, właściwy będzie urząd skarbowy według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeśli jednak spadkodawca nie miał ostatniego miejsca zamieszkania to decydujące jest jego ostatnie miejsce pobytu.

Innymi słowy może okazać się, że zgłoszenia nabycia spadku trzeba będzie dokonać w innym urzędzie skarbowym, jak urząd właściwy dla miejsca zamieszkania spadkobiercy.

Więcej informacji w omawianej materii można znaleźć w § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych.

Jak zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego? – termin

Dla niektórych spadkobierców termin na nabycie spadku będzie wynosił sześć miesięcy, a dla innych jeden miesiąc.

Dla najbliższych członków rodziny spadkodawcy (osób zaliczonych do tzw. I grupy podatkowej), jeżeli zmarł on po 31 grudnia 2006 r. omawiany termin wynosi 6 miesięcy. O tym, kogo należy zaliczyć do pierwszej grupy podatkowej pisałem już tutaj.

Przykład:

Pan Jan zmarł w 2010 r. Spadek po nim nabył jego syn – Pan Marek. Pan Jan zmarł po 31 grudnia 2006 r., a Pan Marek należy do pierwszej grupy podatkowej. W tej sytuacji zastosowanie znajdzie wyżej wymieniony sześciomiesięczny termin.

Jeżeli jednak spadkodawca zmarł przed 1 stycznia 2007 r. omawiany terminy wynosi jeden miesiąc. Ten termin będzie miał również zastosowanie, w sytuacji gdy spadek nabywają inne osoby niż zaliczone do pierwszej grupy podatkowej.

Przykład:

Pan Krzysztof zmarł w 2011 r. Spadek po nim nabył jego siostrzeniec – Pan Wojciech. Pan Wojciech nie należy do pierwszej grupy podatkowej, więc termin na zgłoszenie spadku wynosi jeden miesiąc.

Omawiane terminy liczy się od dnia uprawomocnienia się odpowiedniego postanowienia sądu. W przypadku sporządzenia przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia liczy się je od dnia zarejestrowania takiego aktu.

Data przeprowadzenia postępowania spadkowego nie ma znaczenia dla oceny, który z wyżej wskazanych terminów będzie miał zastosowanie.

Jak zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego? – formularze

Zgłoszenia nabycia spadku należy dokonać na odpowiednim formularzu.

Po pierwsze druk SD-Z2 wypełniają osoby zaliczone do tzw. I grupy podatkowej, jeżeli spadkodawca zmarł po 31 grudnia 2006 r. Jest on dostępny tutaj.

Po drugie, formularz SD–3 wypełniają pozostali spadkobiercy. Jest on dostępny tutaj. Innymi słowy ma on zastosowanie dla najbliższych krewnych, jeżeli spadkodawca zmarł przed 1 stycznia 2007 r. Wypełnia się go również, gdy spadek nabyli dalsi krewni (osoby nie zaliczone do pierwszej grupy podatkowej).

Jak uniknąć płacenia podatku?

W pierwszej kolejności wyjaśniam, że osoby zaliczone do pierwszej grupy podatkowej mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, jeżeli spadkodawca zmarł po 31 grudnia 2006 r. W tym przypadku wystarczy złożyć do właściwego urzędu skarbowego w terminie sześciomiesięcznym prawidłowo wypełniony druk SD-Z2.

Jak uniknąć płacenia podatku, jeżeli spadkodawca zmarł przed 1 stycznia 2007 r. albo spadek nabywa osoba nie zaliczona do pierwszej grupy podatkowej? Wówczas w określonych przypadkach można skorzystać z ulg.  Należy pamiętać, że decydująca jest treść przepisów dotycząca danej ulgi w dacie śmierci spadkodawcy. Treść tych przepisów na przestrzeni lat ulegała licznym zmianom.

Jak skorzystać z ulgi przy nabyciu gospodarstwa rolnego?

Z ulgi będą mogły skorzystać niektóre osoby nabywające gospodarstwo rolne. Warto pamiętać, że do 1 stycznia 2007 r. istniały znacznie korzystniejsze przepisy dla osób nabywających gospodarstwo rolne, jak obecnie. Aktualnie, aby skorzystać z omawianej ulgi powierzchnia gospodarstwa  musi wynosić od 11 ha do 300 ha. Dodatkowo spadkobierca musi zobowiązać się do jego prowadzenia przez minimum 5 lat. Przed 2007 rokiem brak było tych kryteriów. Innymi słowy, jeżeli spadkodawca zmarł przed 2007 rokiem to praktycznie każdy spadkobierca nabywający ww. gospodarstwo może skorzystać z omawianej ulgi. Nie oznacza to, że każdorazowo nie będzie obowiązku zapłaty jakiejkolwiek kwoty podatku. Wynika to z tego, że z uprzednio obowiązujących przepisów wynikało, że niektóre budynki, w tym mieszkalne wchodzące w skład ww. gospodarstwa nie były objęte omawianą ulgą.

Nabycie spadku – inne rodzaje ulg podatkowych

Występuje również wiele innych ulg, które nie zostały przeze mnie omówione. Więcej informacji w zakresie rodzajów ulg i warunków skorzystania z nich można znaleźć w § 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, dostępnej tutaj.

Warto pamiętać, że wyżej wymieniony link określa treść aktualnie obowiązujących przepisów.

Zwolnione z podatku może być również nabycie zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do rejestru zabytków.

Nabycie spadku – jak skorzystać z ulg podatkowych?

W jaki sposób oświadczyć, że chce się skorzystać z danej ulgi? Zalecam wskazanie w rubryce uwagi składającego, iż chce się z niej skorzystać. Dodatkowo w niektórych przypadkach konieczne jest złożenie dodatkowych oświadczeń. Przykładowo jeżeli dana osoba chce skorzystać z ulgi mieszkaniowej to powinna ona załączyć oświadczenie, którego wzór dostępny jest tutaj.

Kancelaria Radcy Prawnego Wojciecha Dmitrowskiego świadczy kompleksową obsługę w postępowaniach dotyczących wypełnienia i złożenia deklaracji podatkowych, o których była mowa w niniejszym artykule.

Więcej moich artykułów, w tym, jak uniknąć podatku, gdy dokonano darowizny jest dostępnych tutaj.