Skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii – jak się odwołać? Szczegóły zamieszczam poniżej.

Aktualnie niestety coraz więcej osób jest kierowanych do pracy przy zwalczaniu epidemii. 

Niedawno spotkałem się z przypadkiem, kiedy osoba pracująca w zawodzie medycznym została poinformowana, że ma stawić się w danym szpitalu w ciągu 24 godzin od otrzymania decyzji, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Wiązało się to ze stresem dla niej i jej rodziny. Osobie tej mówiono, że jest pandemia i bez znaczenia jest jej stan zdrowia oraz, że ma małe dzieci, których w ciągu 24 godzin nawet nie ma komu powierzyć. 

Jednak, czy na pewno tak jest? 

Okazuje się, że niekoniecznie. 

Jak wygląda formalne brzmienie przepisów? 

Na zasadzie art. 47 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845) organ może powołać: 

1) pracowników podmiotów leczniczych lub

2) osoby wykonujące zawody medyczne, lub

3) osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych, lub

4) inne osoby, jeżeli ich skierowanie jest uzasadnione aktualnymi potrzebami podmiotów kierujących zwalczaniem epidemii. 

Skierowaniu do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii nie podlegają: 

1) osoby, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat (ustawodawca w stosunku do mężczyzn planuje wydłużenie kryterium wiekowego do 65 lat), lub

2) kobiety w ciąży, lub

2a) osoby samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat, lub

2b) osoby wychowujące dziecko w wieku do 14 lat, lub

2c) osoby wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego; 

3) osoby, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy, lub

4) inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi, na których przebieg ma wpływ zakażenie lub zachorowanie na chorobę zakaźną będącą przyczyną epidemii lub orzeczona choroba przewlekła ma wpływ na przebieg lub zachorowanie na chorobę zakaźną, lub

5) osoby, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1637), oraz posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej. 

Wniesienie środka odwoławczego nie wstrzymuje wykonania decyzji. 

Decyzje można przekazać w każdy możliwy sposób zapewniający dotarcie decyzji do adresata, w tym ustnie (przykładowo może tego dokonać policjant, pracodawca). 

Co grozi za nie wykonanie decyzji o skierowaniu do walki z epidemią?: 

1) kara pieniężna w wysokości od 5000 zł do 30 000 zł lub

2) grzywna w wysokości do 5.000 zł, lub

3) wszczęcie postępowania egzekucyjnego, w tym doprowadzenie osoby objętej skierowaniem siłą do miejsca pracy. 

Na zasadzie art. 108 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1298) decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, w szczególności gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego bądź też ze względu na inny interes społeczny. 

Z dosłownej treści przepisów wynika, że osoba, która otrzymała decyzję o skierowaniu do walki z pandemią, której został nadany ww. rygor ma obowiązek stawienia się w miejscu i czasie wyznaczonym przez organ. Nastąpi to nawet, gdy nie można jej skierować do walki z epidemią. Ocenę racjonalności tego typu rozwiązań pozostawiam już każdemu z Państwa. 

Jak to wygląda w praktyce? 

Organy wydające decyzję o skierowaniu do walki z pandemią nie dysponują danymi, kto nie podlega powołaniu do walki z pandemią. Wobec powyższego powołania odbywają się w sposób losowy. 

Z mojego doświadczenia wynika, że organy odstępują od dosłownej interpretacji przepisów i treści decyzji. Następuje to w sytuacji, gdy niezwłocznie wykaże się, że skierowanie trafiło do osoby, której nie można było powołać do walki z pandemią. Wówczas nie są wymierzane ww. sankcje i nie trzeba się stawiać w miejscu wyznaczonym przez organ. 

Jak odwołać się od decyzji o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii? 

Gdy decyzję wydał wojewoda odwołanie kierujemy do Ministra Zdrowia, za pośrednictwem danego wojewody (wysyłamy je na adres wojewody). Natomiast, gdy wydał ją ww. Minister kierujemy i wysyłamy na jego adres wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. 

W odwołaniu/wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy należy wskazać przesłankę uniemożliwiającą powołanie do walki z pandemią, o których była mowa wyżej (np. posiadanie dzieci w wieku do 14 roku życia) i ją udowodnić. 

W omawianym przypadku należało załączyć odpis zupełny aktów urodzenia dzieci z dnia zbliżonego do daty wnoszenia odwołania/wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy – nie w każdym przypadku odpis skrócony aktu urodzenia może okazać się wystarczający – widnieje w nim jedynie nazwisko panieńskie matki, które może być odmienne od aktualnego). 

Istotne jest, aby wnioskować o wstrzymanie natychmiastowej wykonalności zaskarżonej decyzji oraz o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i umorzenie postępowania. 

Wniesienie odwołania/wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy jest wolne od opłat. 

Jak uniknąć kary pieniężnej, grzywny lub wszczęcia postępowania egzekucyjnego? 

Radziłbym niezwłocznie wnieść środek odwoławczy. W przypadku jego wnoszenia listem poleconym, zalecałbym wysłanie go także pocztą elektroniczną, aby szybciej organ zapoznał się z jego treścią. Im wcześniej organ się z nim zapozna, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zostanie wydana decyzja o ukaraniu karą pieniężną, grzywną lub o wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Warto również poinformować (np. telefonicznie) daną jednostkę, do której nastąpiło skierowanie, iż osoba, która otrzymała skierowanie nie stawi się z określonej przyczyny. 

Jeżeli dany podmiot nie potrafi samodzielnie niezwłocznie sporządzić odwołania/wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy – warto rozważyć skorzystanie z pomocy profesjonalisty. 

Należy pamiętać, że każdorazowo zasadna jest weryfikacja bieżącego stanu prawnego, zwłaszcza że w najbliższym czasie planowane jest przez ustawodawcę poszerzenie kręgu osób, które mogą zostać delegowane do walki z epidemią. 

W opisywanym przypadku dzięki niezwłocznemu sporządzeniu środka zaskarżenia, osoba odwołująca  otrzymała korzystną dla niej decyzję. Nie ukarano jej też jakąkolwiek sankcją, mimo że nie stawiła się w miejscu i czasie wskazanym przez organ. 

Więcej moich artykułów można znaleźć tutaj.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845), dostępna tutaj.